İktisada Giriş Dersi Almayanlar Okuyamaz!...
Eskişehir’de Anadolu ve Osmangazi Üniversiteleri ile 2 yıllık
bölümler de dahil belki de hali hazırda 50–60 bin kişi iktisat
dersi alıyordur. Buna daha önce iktisada giriş dersi alanların da
sayısını eklersek eminin çok ciddi rakamlara ulaşırız. Bu bakımdan
istedik ki, herkesin ortak noktası olan bu konuda söylemek istediği bir
şeyi olanların da sesine tercüman olalım.
Sabahın taze ve daha yorulmamış canlı dakikalarında yataktan
zihnimizin sakin olduğu şekilde kalkmak kadar rasyonel bir davranış
olamaz. Güneşten önce gözlerini açıp, güneşi selamlayarak, uyumanın
marjinal eksiye düşürmeyecek kadar akılcı davranmalı bir insan. Uyku ve
rüyalarla bize sarılan rehavetin toplam faydası maksimum olduğunda,
sıçramak gerekir, yatağın soluklarımızı yutan yumuşaklığından. Mikro
iktisat kuralları çerçevesinin dışına çıkıp, sabaha kadar
“pıleysteyşın” karşısında nöbet tutmanın fayda
maksimizasyonuyla alakasını kim kurabilir ki? Böyle bir eylemin
yularında esir olmuş bir ekonomik birimin tüketici dengesine ulaşma
gibi bir gayesi olabilirmi? Hayat geliş amacımız olan televizyon
karşısında kumanda düğmelerine ilan-ı aşk etmek ameliyesini nisyanına
feda eden bireye kim normatif iktisadın refah gayesini anlatabilir ki?
Dizilere olan talebin yatay eksene dik hale geldiği bir evde, ortak
finansal kararlar alan hanehalkını TV talep esnekliklerinin tam
inelastik olduğu konusunda kim uyarabilir ki? Gelir esnekliğinin
negatif olmasını unutup, makarna ve hazır çorbanın enfes tadı
eşliğinde, sabaha kadar çapraz talep esnekliği negatif olan aşklar
hayal etmek kadar bir öğrenciye gına getiren başka ne olabilirki? Ya 14
Şubat’ta şehir değiştirip, sevgilisine kavuşma heyecanıyla yanıp
tutuşurken, iktisat bilimine “hatun etkisi” diye bir kavram
kazandırdığından bihaber olanlara ne demeli? Kuş gribine rağmen, beyaz
ete olan talep eğrisini sola kaydırmayacak kadar diğer değişkenler
sabittir varsayımına gönül verebilenlere helal olsun! Hele, her gece
uyumamanın öğleden önceki derslere gidememek gibi bir fırsat maliyeti
olduğunu unutacak kadar şiddeti artan ihtiyaçlara örnek oluşturmak
gibisi yok.
TV kanallarını mağdur etmemek için taban izleme saati belirleyenlerin
hali perişan. Ama bununla beraber kısa dönemde azalan marjinal verimler
kanununun işleyebileceğini öngörüp eve sekizinci kişiyi almayacak kadar
uyanık. Her dersin hocasına diğer dersleri çalıştıklarından dolayı o
derse çalışamadıklarını bıkıp usanmadan anlatacak kadar uzun dönemde
ölçeğe göre artan verimle çalışan çeneye sahip olanları. Sahi kim
bunlar? Ey bu yazıyı okuyup kendini biçare gibi gören e-okur, sakın bu
sen olmayasın! Bilesin ki, konuşmak ucuzdur, çünkü arzı talebinden daha
fazladır. Anla ki, artık harekete geçme zamanı. Sen, sen ol, bundan
sonra yeni bir beyaz sayfa aç! TV izlemeye karşı esneklik değeri birden
çok büyük, ders çalışmaya başlayıp bırakamama konusunda esneklik değeri
birden küçük bir talep eğrisi.
SONSÖZ
Kendini kandırmanın fırsat maliyetini bütünüyle idrak etmemiş bir
ekonomik birim, başarı merdivenlerini tam anlamıyla tırmanamaz!...
